نگارش قرارداد؛ چرا و چگونه؟
گسترش روزافزون روابط معاملاتی اشخاص حقیقی و حقوقی و ضرورت حفظ منافع طرفین و احتراز از بروز اختلاف ایجاب می نماید که این روابط در چهارچوب اسناد تعهدآور انشا و امضا شوند تا اسباب پایداری و قابل اعتماد بودن تعهدات طرفینی را فراهم آورند. از سوی دیگر، به دلیل پروسه طولانی دادرسی و ایفای حق، در موارد بسیاری علاوه بر عدم صرفه اقتصادی، دلسردی و انصراف صاحبان حق از استیفای حقوق خود در مراجع قضایی را به دنبال می آورد.
لذا، نگارش قرارداد درست و کامل نزد یک وکیل قراردادنویس مجرب، می تواند راهکاری دوسویه باشد؛ بدین نحو که از یک سو، از بروز اختلافات قراردادی به جهت عدم پایبندی به تعهدات و استنباط تفاسیر متعدد، پیشگیری نماید و از سوی دیگر در صورت بروز اختلاف فیمابین، در خود قرارداد، راهکاری جهت تضمین انجام تعهد پیش بینی شده باشد که دستاویز مقام قضایی برای صدور رای له و علیه طرفین گردد. علاوه بر همه این موارد، پیش بینی نهاد داوری جهت حل و فصل اختلافات فیمابین هم از نظر انرژی و زمان مقرون به صرفه است و هم از لحاظ اقتصادی. همچنانکه خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید: " یا ایها الذین آمنوا اذا تداینتم بدین او اجل مسمی فاکتبوه... ولیکتب بینکم کاتب بالعدل..."( بقره.۲۸۲). "ای کسانیکه ایمان آورده اید! هنگامی که بدهی مدت داری به یکدیگر پیدا کردید، آن را بنویسید... و باید نویسنده ای (سند آن را) میان شما به عدالت بنگارد..."
همچنانکه آیه فوق صراحت دارد، این سند تعهدآور بین طرفین باید توسط فردی نگاشته شود که از صلاحیت تنظیم قرارداد برخوردار است. معیار سنجش صلاحیت از سویی آشنایی با مسائل اجرایی و فنی قرارداد است و از سوی دیگر تسلط بر قوانین و نظام حقوقی حاکم.
لذا، مراجعه به فرد متخصص و ذیصلاح از لحظه آغاز روابط تجاری، می تواند این منفعت را در پی داشته باشد که علاج واقعه را پیش از مصیبت نماید و با هزینه ای بسیار پایین تر از حق الوکاله در مقام پیگیری قضایی، حداکثر سود و منفعت و رضایت روانی و اقتصادی را برای فعالین اقتصادی به ارمغان آورد.
نگارنده این یادداشت، در پی آن است که نکات مهم نگارش قرارداد را از پایه بصورت سلسله وار آموزش دهد. امید است که این ستون، رهیافتی باشد برای مخاطبین این نشریه فاخر در جهت اصلاح ساختار روابط اقتصادی فردی و شرکتهای ذیربط تا ایرانی آباد و سربلند را بر زیربنایی استوار بنا نماییم و خصوصا در روابط بین المللی به دلیل عدم تسلط بر ساختار قرارداد، متضرر نگردیم.
سمانه کافتری